Fitness voor de ruiter
Fitheid van de ruiter is van groot belang om samen met het paard beter te kunnen presteren. Bij ongetrainde ruiters, die niet goed mee kunnen zitten in de beweging van het paard, heeft de paardenrug veel te verduren. Gelukkig komt Ruiterfitness steeds meer naar voren, want het belang van de fitheid van de ruiter is tijden lang onderkend. Het wordt vaak onderschat dat paardrijden een fysieke sport is.
Gelijkwaardige atleten!
Met de ruiterfitness wil je bereiken dat ruiter en paard gelijkwaardige atleten worden. Om je paard optimaal te kunnen laten presteren moet je niet alleen controle hebben over zijn lichaam maar ook over dat van jezelf. Je ziet nu steeds meer topruiters naast het paardrijden aanvullende oefeningen doen, ze lopen hard, gaan zwemmen, fietsen en doen gymnastische oefeningen gericht op kracht, stabiliteit, coördinatie en lenigheid. Daarnaast is ook de mentale training voor concentratie en ontspanning van groot belang. Om tot nog meer verbetering en prestaties te komen krijgen fysieke training en fysiotherapie een steeds grote plaats in de paardensport.
Krachttraining is niet het belangrijkste!
Bij fitness wordt er vaak gelijk gedacht aan krachttraining (bodybuilding) en conditietraining (loopband en hometrainer). Maar fitness bevat veel meer, zoals stabiliteitstraining, trainen op snelheid en coördinatievermogen, trainen voor meer beweeglijkheid en lenigheid en het trainen van je concentratie en ontspanning. Om een goede ruiter te worden hoef je niet perse een marathon te kunnen lopen of zware gewichten te kunnen liften, maar je hebt wel een goede basis nodig voor kracht en uithoudingsvermogen. Je zou wel minstens een half uur moeten kunnen fietsen of hardlopen zonder dat het je al te veel inspanning kost. Je kan dan op het paard langer geconcentreerd trainen en je raakt dan minder snel uitgeput. Maar nog veel belangrijker dan kracht en uithoudingsvermogen trainen voor het paardrijden, zijn de andere aspecten van de training. Alleen fitheid is niet genoeg, paardrijden vereist een hoge mate van coördinatie en controle over je gehele lichaam. Elke verandering in je houding, die je als ruiter maakt, voelt het paard en kan zijn bewegingen positief of negatief beïnvloeden.
Dynamische core stability
Allereerst is dus belangrijk dat je bewust bent van je houding en hoe je beweegt op je paard. Je moet een stabiele zit hebben om in goed evenwicht op je paard te kunnen blijven zitten, ook wanneer deze onverwachte bewegingen maakt. Stilzitten op een bewegend paard vereist een dynamische stabiliteit. Als je als ruiter goed meebeweegt en je gewicht netjes verdeeld houdt, kan je paard de gevraagde oefeningen beter uitvoeren.
De kleine spiertjes zijn heel belangrijk!
Om je bewust te worden wat een goede houding op het paard is en hoe je deze moet handhaven kan onder andere gebruik worden gemaakt van de Flexchair (zie ook Flexchair ruitertraining). Maar wat nu als je weet hoe je goed moet zitten, maar nog niet de fysieke capaciteiten hebt om dit ook daadwerkelijk uit te voeren? Wat als je niet in staat bent om rechtop te zitten en de juiste hulpen te geven? Misschien komt dit door lichamelijke beperkingen en zal er eerst fysiotherapeutisch naar gekeken moeten worden, maar het kan ook zijn dat je nog niet over de juiste stabiliteit van bijvoorbeeld de intrinsieke rompspieren en buikspieren beschikt op recht te kunnen blijven zitten en de coördinatie nog mist om onafhankelijke hulpen te kunnen geven.
Om aan deze beperkingen te kunnen werken, kan naast training op de Flexchair, ook Ruiterfitness er voor zorgen dat je fysiek in alle aspecten beter en sterker wordt.
Intake en lichamelijk onderzoek
Tijdens de Ruiterfitness wordt gebruik gemaakt van allerlei elementen uit verschillende sporten zodat een divers en uitgebreid fitnessprogramma kan worden opgesteld, maar ook vooral afgesteld op de individuele trainingsdoelen van de ruiter. Elke ruiter is anders gebouwd en beweegt binnen zijn of haar eigen mogelijkheden en heeft eigen doelen binnen de paardensport. Om de individuele behoeften te beoordelen, wordt eerst een intake gedaan. De doelen en mogelijke rijtechnische problemen worden tijdens de intake besproken. Er wordt via testen en oefeningen bepaald wat het huidige niveau van de ruiter is. Er kan kritisch naar de houding en manier van bewegen in bekken en rug gekeken worden aan de hand van de Flexchair. Bij lichamelijke klachten kan er eerst een lichamelijk onderzoek en fysiotherapeutische manuele behandeling worden ingezet alvorens het trainingsprogramma wordt gestart.
Veel divers oefenmateriaal
Tijdens de Ruiterfitness wordt gebruik gemaakt van verschillende materialen, naast cardioapparatuur en krachtapparaten (voor de warming-up en de basis training van kracht en uithoudingsvermogen), maken we ook veel gebruik van klein oefenmateriaal zoals grote en kleine ballen, oefentollen, elastieken, kleine gewichtjes, trampoline en matten om veel specifieker de juiste spieren te kunnen trainen die nodig zijn voor het paardrijden. Het is bijvoorbeeld heel belangrijk om de intrinsieke romp spieren te trainen, spieren die dicht bij de wervelkolom liggen en zorgen voor stabiliteit om kleine bewegingen van het paard op te vangen en te kunnen sturen, zodat je meer controle krijgt over de bewegingen van het paard. Vaak trainen we alleen maar grote, oppervlakkige (lompe) spieren, die wel heel nuttig zijn bij het uitmesten van een stal, maar tijdens het paardrijden niet van nut zijn.
Kinesis
Daarnaast hebben we tijdens de ruiterfitness op onze locatie een Kinesis-oefenwand tot onze beschikking. Met de Kinesis kan je driedimensionaal trainen, waardoor je juist meer kan trainen op stabiliteit en coördinatie dan alleen krachttraining en je ook heel divers alle bewegingen kan maken die je wilt trainen (zie fysiotherapie voor meer over Kinesis). En uiteraard kan er gebruik worden gemaakt van de Flexchair tijdens de Ruiterfitness, de basis van de training draait om de ideale houding in relatie tot het paardrijden. Alleen vanuit de juiste houding kan de ruiter controle uitoefenen. Een goed evenwicht is dus ook belangrijk, er worden bijvoorbeeld oefeningen gedaan om de verschillen tussen links en rechts kleiner te maken. Je leert voelen wat je eigenlijk nou precies doet en hoe het beweegt en je wordt je bewust van bijvoorbeeld het verschil van inwerking van je linker en rechter arm.
Van oefeningen naar daadwerkelijke
rijtechnische hulpen
Alle oefeningen sluiten op elkaar aan en versterken elkaar. De oefeningen zijn bedoeld om je inzicht in het paardrijden te verbeteren en je bewuster te maken van de inwerking en het geven van de hulpen. Bijvoorbeeld: hoe laat je een paard nageven zonder terug te werken, of in welke houding heb je de meeste stabiliteit.
Souplesse niet alleen bij je paard
Verder wordt er gewerkt aan lenigheid. Voor een correcte en volgzame zit heb je voldoende lengte van bijvoorbeeld beenspieren nodig. Het zorgt voor een betere beenligging en zorgt er ook voor dat je in de juiste houding meer ontspannen kan zitten. Daarnaast is ontspanning één van de meest belangrijke onderdelen. Een bewuste en correcte ademhaling zorgt voor souplesse en ontspanning. Wanneer je dit beter leert toepassen zal je dit direct merken in het rijden. Je kunt de beweging van het paard beter volgen en krijgt een diepere zit.
Vormspanning, reactie, ritme en snelheid zijn ook aspecten waaraan we werken, je moet bijvoorbeeld een verandering van snelheid of richting van je paard blindelings en direct kunnen volgen en weer kunnen overnemen.
Focus
Als laatste zal er ook tijdens de trainingen gewerkt worden aan je concentratie, hoe is je focus, je doelgerichtheid, je weerbaarheid en je mentale veerkracht? Kan je de leiding nemen en ook juist samenwerken, allemaal aspecten die tijdens het werken samen met je paard van belang zijn.
Individueel of groepsverband
De trainingen kunnen individueel of in een groep (4 tot 6 personen) worden uitgevoerd. En zijn op diverse tijden in de week mogelijk. Het is voor elke ruiter, op elk niveau en bij elke discipline een aanrader.
Waarom geen twéé
'happy athletes'
zowel paard als ruiter!
Fitness voor de ruiter is de derde pijler van de F4-methode, lees hier meer over de ander pijlers: